PCOS

Wat is het en wat kan je er aan doen?

PCOS is de afkorting van Polycysteus Ovarium Syndroom. Wat letterlijk vertaalt wil zeggen dit dat er verschillende vochtblaasjes in je eierstok aanwezig zijn. Het is een aandoening die een hormonaal onevenwicht veroorzaakt waardoor je niet elke maand een eisprong hebt. PCOS is een syndroom wat wil zeggen dat er meerdere symptomen samen voorkomen, maar die hoeven niet bij elke vrouw met PCOS hetzelfde te zijn. Hoe PCOS zich uit bij jou is dus uniek en vraagt een persoonlijke en unieke aanpak.

“Minstens 1 vrouw op 10 heeft PCOS. Daarmee is het de meest voorkomende hormonale aandoeningen bij vrouwen in hun vruchtbare jaren. Maar ook nà de menopauze blijft deze aandoening een invloed uitoefenen op je gezondheid.”

Diagnose PCOS

Er kan sprake zijn van PCOS als je minstens twee van de volgende drie kenmerken hebt:

Menstruatie

Je menstrueert minder dan 8 keer per jaar of de menstruatie blijft helemaal uit.

Testosteron waarden

Verhoogde waarde van testosteron en/of kenmerken die passen bij een verhoogde waarde van testosteron, zoals acne of ongewenste beharing, haarverlies

Cystes op de eierstokken

Bij inwendige echo worden er meer dan twintig* follikels in één of beide eierstokken gezien.
(*bij oude apparatuur is dit 12 follikels)

Omdat niet elke vrouw dezelfde kenmerken heeft, zullen ook de klachten heel verschillend zijn. Dat is waarom ik vertrek vanuit jouw klachten en samen met jou op zoek ga naar welke onderliggende drijvers er aan het werk zijn die je PCOS verergeren of onderhouden. Dat is het startpunt van het behandelplan.

Cyclus en hormonen

Normaal gezien beginnen er in het begin van elke menstruatiecyclus enkele eiblaasjes (follikels) in de eierstokken te groeien. Hiervan zal er uiteindelijk ééntje verder ontwikkelen totdat het blaasje onder invloed van hormonen openbarst. Dat is de ovulatie of de eisprong. Het eitje verlaat het follikel en reist via de eileider naar de baarmoeder.

Bij PCOS zijn er meestal verschillende kleine eiblaasjes, maar kan er geen of slechts sporadisch ééntje echt volledig uitgroeien. Hierdoor vindt er dus veel minder frequent of geen eisprong plaats. De eitjes blijven dus in hun eiblaasje gewoon op je eierstokken zitten. Op echo ziet dit eruit als cystes, maar het zijn eigenlijk minifollikels. De oorzaak van dit probleem in het groei- en rijpingsproces van de follikels is het hormonaal onevenwicht.

Als je PCOS hebt, zijn je geslachtshormonen uit evenwicht. Je lichaam maakt honderden hormonen aan om heel uiteenlopende processen te laten plaatsvinden. Sommige hormonen hebben invloed op de menstruatiecyclus. De hormonen die een rol spelen bij PCOS zijn onder andere:

Androgenen zoals testosteron. Ondanks het feit dat ze vaak mannelijke hormonen genoemd worden, heeft elke vrouw ook androgenen. Veel vrouwen met PCOS hebben hogere waardes.

FSH, het follikel stimulerend hormoon heeft als taak de eiblaasjes te laten groeien. Bij PCOS is dit vaak te laag om de eiblaasjes te laten rijpen. Daardoor onderstaan er meerdere, kleine met vochtgevulde blaasjes.

LH, het lutheïniserend hormoon heeft als taak het volgroeide eiblaasje te laten openbarsten. Bij PCOS is dit hormoon vaak te hoog waardoor je lichaam continu de boodschap krijgt dat er een eisprong is. Daardoor onderdrukt het de aanmaak van FSH.

Progesteron, het hormoon dat normaal gezien nà de eisprong aangemaakt wordt. Bij PCOS is er geen eisprong waardoor er veel te weinig progesteron aangemaakt kan worden en er dus ook geen menstruatie kan optreden.

Insuline is het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt. Bij PCOS kan er sprake zijn van een resistentie of verminderde gevoeligheid aan insuline of net een grote aanmaak of hyperinsulinemie.

Cortisol of het stresshormoon kan de hypofyse of het regelcentrum van een groot deel van de geslachtshormonen ontregelen.Chronische stress kan mee aan de basis liggen van insulineresistentie en schildklierproblemen.

Oorzaken van PCOS

Er is tot op de dag van vandaag geen duidelijke oorzaak bekend voor PCOS. De wetenschap vermoedt een genetische factor, omdat PCOS vaak binnen families voorkomt. Maar niet elke vrouw die erfelijk belast is met deze genen krijgt ook effectief PCOS. Zo zijn er bijvoorbeeld sommige sommige 1 eiige tweelingen die niet allebei PCOS hebben. Daaruit blijkt dat de je omgeving en leefstijl een enorme rol speelt in het al dan niet tot uiting komen van PCOS. Wanneer omgeving en leefstijl een rol spelen, spreken we van epigenetica.

Het is hierop dat we ook kunnen inwerken bij het behandelen van PCOS. ZO kan je via de leefstijl en omgeving van jonge vrouwen de volgende generatie helpen om PCOS buiten spel te zetten.

Is behandelen van PCOS nodig als je geen kinderwens hebt?

Vrouwen met PCOS hebben een hogere kans om metabole gezondheidsproblemen te krijgen: diabetes type II (suikerziekte), hart- en vaatziekten, metabolische leververvetting en op jonge leeftijd al een verhoogde kans op kanker van het baarmoederslijmvlies (endometriumcarcinoom). PCOS kan ook de kansen om op een natuurlijke manier zwanger te raken beïnvloeden

Veel van deze problemen hangen samen met overgewicht en een verminderde gevoeligheid voor insuline. Vroegtijdige vaststelling en behandeling van deze problemen kan de gevolgen op lange termijn verminderen. De kans op het ontwikkelen van deze aandoeningen kan je dus verlagen door je hormonen weer in balans te brengen middels een gezonde leefstijl.

Tot slot kan het hormonale onevenwicht een grote invloed hebben op de kwaliteit van het leven: stemmingswisselingen, depressieve gevoelen, een negatief zelfbeeld, emo-eten en eetstoornissen. Om meer zelfvertrouwen te krijgen, je goed in je vel te voelen en een gezonde relatie met eten op te bouwen, is coaching en contact met lotgenoten aanbevolen.

Onderliggende drijvers van PCOS

Er zijn een aantal onderliggende zaken die PCOS klachten kunnen onderhouden en zelfs kunnen doen verergeren. Ze kunnen samen of alleen voorkomen en je klachten verergeren.

Insulineresistentie en hyperinsulinemie
Laaggradige ontstekingen
Stress
Traagwerkende schildklier (hypothyreoidisme)

Deze onderliggende drijvers zijn belangrijk om mee te nemen in het opstellen van een behandelplan. Jouw klachten vormen de basis en een eventueel bloedonderzoek via je (huis)arts kan bijkomende informatie hierover bezorgen. Het vertrekpunt van een behandelplan is je huidige levensstijl (voeding, beweging, slaap en stress) en ik bekijk samen met jou hoe je het een klein beetje kan aanpassen zodat je stap voor stap naar een nieuwe levensstijl evolueert. Makkelijk en blijvend, dat is het doel.

Hoe kan je PCOS verbeteren?

De behandeling hangt af van jouw klachten, symptomen, leeftijd en of je een kinderwens hebt. De behandeling is gebaseerd op 4 pijlers: aanpassingen van je voedingspatroon, zachte vormen van beweging, voldoende kwaliteitsvolle slaap en jezelf met de nodige zelfliefde en zelfzorg behandelen.

Als je wat gewicht wilt verliezen, dan kan een beetje gewichtsverlies van 5 à 10% van je huidige gewicht al een impact hebben op de gevoeligheid aan insuline en op hoe jij je voelt. Indien nodig kan je arts medicatie opstarten om de gevoeligheid aan insuline te verbeteren en kunnen wij samen bekijken of en welke supplementen ter aanvulling helpend kunnen zijn.

Kennismaken?

Je levensstijl veranderen kan soms overweldigend zijn. Weet je niet goed waar te beginnen, laat mij je dan helpen.

Je kan zelf aan de slag in de PCOS Academie of je kan kiezen voor een mijn persoonlijke begeleiding. Boek hieronder gerust een kennismakingsgesprekje als je vragen hebt over welke aanpak het beste bij je past.

hoe ik je kan helpen