Een klein vreugdedansje toen ik gisteren deze hele fijne verrassing in mijn mailbox vond:
“Ik kreeg jouw contactgegevens via mijn arts. Ik heb PCOS en wil graag meer te weten komen over hoe voeding en levensstijl dit beïnvloed en hoe ik hier zelf iets kan aan doen.”
Doorverwezen via de behandelende arts!!?? Waaaat?? Joepie! Het begint dus door te sijpelen, levensstijl en voeding…!!
Je vraagt je misschien af of ik gek geworden ben. Maar neen, ik maak het gewoon genoeg mee. Vrouwen die ooit de diagnose PCOS gekregen hebben, maar waar er nooit bij verteld werd wat de invloed ervan is op hun verdere gezondheid. Behalve dan dat “zwanger worden misschien moeilijker zou worden”. En dan -soms pas jaren later- nadat hopelijk de kinderwens in vervulling is gegaan, komen ze bij mij terecht en leren ze hoe PCOS hun gezondheid beïnvloed en wat ze er zelf aan kunnen doen. Deze vrouwen lopen soms al jaren met depressieve klachten, angsten, onverklaarbare vermoeidheid, ontstekingsklachten… en ze horen al jaren dat het normaal is om moe te zijn door de combinatie van werk en gezin.
Laat me daarom alvast aan jullie vertellen wat die geheime gevolgen van PCOS zijn…
PCOS heeft een serieuze impact op je lichaam
Omdat alle communicatie in je lichaam via hormonen verloopt en die hormonen bij PCOS uit balans zijn, kan je op heel uiteenlopende gebieden problemen ervaren. Dat komt omdat alle cellen van ons lichaam receptoren bevatten voor de hormonen, betrokken bij PCOS. De disbalans in de hormoonhuishouding heeft daardoor effecten op heel wat belangrijke organen van je lichaam:
- lever
- pancreas
- hart
- hersenen
- eierstokken
- huid
- schildklier
- vetweefsel
Oorzaak en gevolg
De oorzaak van PCOS is nog niet helemaal duidelijk, maar er is wel zeker een genetisch luik. Het is helemaal niet jouw fout dat je PCOS hebt, maar het is wel belangrijk om te weten dat je er geen slachtoffer van hoeft te zijn.
Je kan de gevolgen van PCOS wel beperken door aanpassingen aan je levensstijl en je voeding. En daarmee wil ik absoluut niet zeggen dat vrouwen met PCOS een “slechte” levensstijl hebben. Er zijn gewoon een aantal aandachtspunten waar je extra aandacht aan moet besteden. En als niemand je daar ooit op heeft gewezen, dan kan je dat ook niet weten.
De langetermijngevolgen van PCOS waar jij zelf iets aan kan doen
Diabetes type 2
Bij insulineresistentie, dat vermoedelijk mee aan de basis van PCOS ligt, is je lichaam minder gevoelig aan de geproduceerde insuline. Daardoor worden de suikers uit onze voeding onvoldoende opgenomen in onze lichaamscellenen blijft de concentratie van suiker in het bloed na de maaltijd lange tijd te hoog. Als reactie hierop zal ons lichaam steeds meer insuline produceren.
Wanneer je lichaam nauwelijks of niet meer reageert op insuline, dan kan insulineresistentie snel evolueren naar diabetes type 2.
Insuline wordt aangemaakt door de pancreas of de alvleesklier en heeft als taak onze lever- en spiercellen te openen zodat we de suiker kunnen opslaan. Zijn de opslagplaatsen in de lever en de spieren vol, dan wordt de overschot van de suiker opgeslagen in de vetcellen. Dat gebeurt ook wanneer de spier- en levercellen onvoldoende reageren op de aangemaakt insuline: de suiker kan niet opgenomen worden, dus wordt hij in de vetcellen gestockeerd.
Leverproblemen
De suikers die in onze bloedbaan aanwezig blijven door de insulineresistentie, worden uiteindelijk opgeslagen in onze vetcellen. Alleen kan dat niet als ‘suiker’. Ze moeten eerst omgezet worden tot ‘vetten’ of triglyceriden en die omzetting gebeurt door onze lever.
Daarnaast maakt de lever zelf cholesterol aan en verwerkt afbraakproducten van vetten uit het bloed. Wanneer er te veel van deze afbraakproducten zijn, kan de lever de toevoer niet aan en ‘vervet’. Dat vet op zich is niet schadelijk voor je lever, maar hierdoor is die wel gevoeliger aan andere schadelijke stoffen.
In eerste instantie merk je niets van een leververvetting. Je bent misschien wat meer vermoeid of je kan wat vage buikklachten hebben. Meestal wordt leververvetting dan ook per toeval ontdekt tijdens een routineonderzoek. Gelukkig kan onze lever zichzelf weer herstellen als de oorzaak weggenomen wordt. Alleen wanneer de leververvetting gepaard gaat met ontsteking, bestaat de kans dat je lever beschadigd wordt en kan je uiteindelijk levercirrose krijgen.
Hart- en vaatziekten
Doordat onze lever vetten aanmaakt uit het overschot aan suikers, loop je meer kans om problemen te krijgen aan je bloedvaten en je hart.
Vetten kunnen niet doorheen ons lichaam vervoerd worden, denk maar aan het laagje olie dat bovenop water blijft drijven. Zo zou het ook met vetten in ons bloed zijn. De vetten worden daarom ‘verpakt’ in pakketjes van eiwitten en worden zo samen met cholesterol doorheen het lichaam vervoerd. Eén van die pakketjes, LDL, wordt gezien als de ‘slechte’ soort, omdat het ophoping van plaque in je bloedvaten veroorzaakt. Het maakt de doorsnede van je bloedvat kleiner waardoor de organen er achter onvoldoende zuurstof en voedingsstoffen aangevoerd krijgen. Dat kan dan uiteindelijk leiden tot het uitvallen van dat orgaan zoals een beroerte of een hartinfarct.
Daarnaast heb je als vrouw met PCOS ook ander halve keer meer risico om een tromboze of bloedklonter aan te maken. Neem je orale anticonceptie, dan stijgt het risico tot 2! Wanneer je dus nog geen zwangerschapswens hebt en je wil de pil nemen om een regelmatige bloeding op te wekken (en zo de kans op baarmoederslijmvlieskanker te verminderen), dan is het héél erg belangrijk dat je op regelmatige tijdstippen je bloedwaarden te laten controleren.
Depressie, stress en angst
Vitamine D, zink en magnesium zijn drie voedingsstoffen die bij vrouwen met PCOS zeer vaak laag scoren in de bloedtest. Ze worden ook alle drie in verband gebracht met depressie, stress en angst en ze spelen een rol in de werking van insuline en de vertering van koolhydraten.
Stress is eigenlijk een heel goed mechanisme van ons lichaam. Het zorgde ervoor dat we konden vluchten in plaats van ten prooi vallen aan roofdieren. De cortisol die geproduceerd wordt, zet suikers vrij uit de reserves in de spieren en lever waardoor je onder normale omstandigheden dus extra energie hebt om weg te rennen. In onze huidige maatschappij hoeven we niet meer weg te rennen van leeuwen of sabeltandtijgers. We krijgen wel nog steeds dezelfde lichamelijke reactie als onze voorouders op de savanne, maar verbruiken die energie niet meer. De overschot aan suiker die op dat moment in ons bloed aanwezig is, wordt dan door de lever omgezet in vetten en opgeslagen in de vetcellen. En in het geval van PCOS, waar suiker al moeilijk opgenomen wordt, zal dat dus nog voor extra vetten zorgen.
Omdat stress zo een belangrijk overlevingsmechanisme is (het red je van een gewisse dood) krijgt de aanmaak van cortisol in tijden van stress voorrang. Al de voedingsstoffen die nodig zijn voor de aanmaak van cortisol worden dus geclaimed: vitamine D, zink en magnesium bijvoorbeeld…
Je merkt het, al deze problemen worden in verband gebracht met insuline of insulineresistentie. Een aandoening die je kan behandelen door je voeding en je levensstijl aan te passen. Zo vroeg mogelijk ingrijpen bij is dus de boodschap.
Wil je weten hoe? Dan kan je mijn artikel lezen over EHBO bij insulineresistentie en PCOS .
