Nu je helemaal geen eisprong meer hebt, denk je misschien "eindelijk van die PCOS af". Maar klopt dat wel...? Wel... er is iets dat je zeker moet weten als je PCOS hebt en in de menopauze komt. Je leest het hier.
Wat is dat nu juist, die menopauze?
Naarmate we ouder worden, neemt de aanmaak van de geslachtshormonen af. Dat begint al zo rond je dertigste. Het is nu eenmaal zo, ookal vinden we dat misschien maar niks. Door de verminderde oestrogeen en progesteronproductie komt er op een bepaald moment geen eisprong meer.
Van zodra je één jaar geen menstruatie meer gehad hebt, ben je officieel in de menopauze. Door de veranderende hormoonconcentraties in het lichaam, kunnen vrouwen al jaren voor het intreden van de menopauze klachten als opvliegers en een onregelmatige cyclus hebben.
Ergens tussen je 40ste en 50ste treden de eerste klachten op.
Ouder worden heeft ook voordelen!
Vanaf de eerste menstruatie tot de laatste ondervinden vrouwen met PCOS een onevenwicht in de geslachthormonen. De androgenen en LH zijn verhoogd, terwijl FSH en SHGB (seks hormone binding globuline) verlaagd zijn. Wat meer informatie over de hormonen lees je hier.
Als vrouwen ouder worden en richting de menopauze gaan, treedt er een natuurlijke daling van het oestrogeen niveau op. En raar maar waar, bij PCOS blijkt dat een verbetering van de geslachtshormonen met zich mee te brengen. Hierdoor ervaren vrouwen met PCOS vaak een verbetering in hun menstruele cyclus als ze ouder worden (jonge dertigers). Deze verbeteringen doen vermoeden dat vrouwen met PCOS die geen eisprong hebben, een betere kans maken om zwanger te worden naarmate ze ouder worden.
Er zijn verschillende theorieën rond het regelmatiger worden van de cyclus:
- De androgeenproductie door de bijnier vermindert naarmate de leeftijd
- De testosteronproductie in de eierstokken daalt
De keerzijde van de medaille
Ondanks de daling van de hoeveelheid mannelijke hormonen blijven de concentraties na de menopauze toch hoger bij vrouwen met PCOS in vergelijking met vrouwen zonder de aandoening.
Pas rond de leeftijd van 60 jaar (!) is het totaal testosterongehalte gedaald tot waarden die normaal zijn voor de leeftijd. Ook DHEA, de voorloper van testosteron, vermindert met de leeftijd, maar bereikt pas 20 jaar na de menopauze (!!) normale waarden.
Met andere woorden: bij vrouwen met PCOS blijft het hyperandrogenisme (haarverlies, acné, haargroei in gezicht) ook voortbestaan na de menopauze. Deze bevinding, samen met onderzoek dat aantoont dat het aantal eiblaasjes (ovarieel follikel) hoog blijft toont aan dat de menopauze bij vrouwen met PCOS 2 tot 5 jaar later intreedt dan bij vrouwen zonder PCOS.
Klachten voor en tijdens de menopauze
Vrouwen met PCOS ervaren minder warmte opwellingen, maar wel meer overbeharing en vaginale droogheid. Het is mogelijk dat de lange blootstelling aan hoge androgeenwaarden een blijvend effect heeft op een te veel aan gezichtsbeharing, haarverlies dat zich voortzet na de menopauze.
De veranderende lichaamssamenstelling
Elke vrouw ervaart een verandering in de samenstelling van het lichaam naarmate ze ouder wordt. In het algemeen zijn vrouwen na de menopauze gevoeliger om snel bij te komen in gewicht, vooral ter hoogte van de buikstreek. Ook vrouwen met PCOS.
Een toename van de middelomtrek wordt in verband gebracht met een hoger risico op het metabool syndroom, type 2 diabetes en hart- en vaatziekten.
Metabolische veranderingen
Al op jonge leeftijd kan de hoeveelheid insuline, bloedvetten en de ontstekingswaarden in het bloed verhoogd zijn bij vrouwen met PCOS. Je bloed regelmatige laten controleren en zelf mee opvolgen is echt belangrijk wil je zo lang mogelijk gezond oud worden.
Deze waarden gaan er met het verstrijken van de jaren niet op vooruit, in tegendeel.
Vanaf de leeftijd van 30 treden er veranderingen op in het vetmetabolisme waardoor de HDL (‘goede cholesterol’) daalt en de triglyceriden (vetten) in het bloed stijgen. Hierdoor is er een verhoogd risico op hartziekten dat zich verderzet na de menopauze.
Ook de hoge insulinewaarden en de insulineresistentie blijken vanaf de leeftijd van 30 jaar te ontwikkelen met een toename van het risico op diabetes type 2 als gevolg. Een vrouw met PCOS en overgewicht heeft vijf maal meer kans op diabetes type twee dan een vrouw van dezelfde leeftijd en gewichtsklasse zonder de aandoening.
Niet elke vrouw met PCOS ontwikkelt diabetes type 2. Het lijkt er ook op dat SHBG (seks hormone binding globuline) een beschermende rol speelt. Dus hoe hoger de waarde van SHGB, hoe beter.
Wat kan je zelf doen?
Neem het voortouw in de opvolging van je gezondheid!!
Laat je dan ook goed opvolgen bij insulineresistentie en vraag elke 2 jaar een orale glucose tolerantietest bij je huisarts aan. En zelfs jaarlijks wanneer de waarden toenemen. En ook zonder insulineresistentie is een jaarlijkse bloedtest geen overbodige luxe.
Gewichtsverlies
Omdat een gewichtsverlies van 5-10% van het totale gewicht grote voordelen heeft voor zowel de voortplanting als de metabole parameters die in verband worden gebracht met PCOS, wordt er ook aangenomen dat gewichtsverlies na de menopauze een positieve invloed heeft.
Voeding
Wat kan je doen om je metabole parameters zo goed mogelijk te houden:
- Eet weinig dierlijke vetten
- Eet weinig geraffineerde koolhydraten (suikers en bereidingen van witte bloem)
- Eet veel omega 3 vetzuren en enkelvoudig onverzadigde vetten
- Gebruik voldoende voedingsmiddelen met fyto-oestrogenen (tofu-tempeh – sojabonen)
- Kies voor voedingsmiddelen die je bloedsuikerspiegel niet te snel doen stijgen
- Eet voldoende vezels (tip: havervlokken als ontbijt en véél groenten bij de andere twee maaltijden)
- Drink af en toe een glas rode wijn (werkt ontsteking werend)
Slaap
Zowel de menopauze als PCOS hebben een invloed op slaap. Deze tips helpen je om beter en langer te slapen.
Stressmanagement
Stress heeft een invloed op je hele hormonale stelsel. Zo zal je bijvoorbeeld door te hoge stresslevels onvoldoende slaaphormoon kunnen aanmaken. En daarnaast zorgt stress ervoor dat je lichaam kan vechten of vluchten door suikers aan te maken. Geen goed plan als je insulineresistentie hebt.
Coaching
Door het jarenlange dieet dat sommige vrouwen hebben gevolgd, de hoge insulinewaarden en insulineresistentie is het soms heel moeilijk om gewicht te verliezen. Goede coaching kan je helpen om te leren omgaan met de hunkeringen die ontstaan door een verstoring van de hongerhormonen.
Beweging
Door te bewegen kan je de hoeveelheid suikers in je bloed doen dalen en dus het risico op insulineresistentie en diabetes type 2!
Daarnaast verbruik je tijdens activiteiten het stresshormoon en kan je ook ’s avonds beter slapen.
Je ziet, alles hangt samen!!
