PCOS en vruchtbaarheid, daar zit voor vele vrouwen met dit syndroom een groot luik van frustratie.
Je menstruele cyclus wordt dan ook volledig geregeld door hormonen, je hebt er zelf niet echt iets aan te zeggen… Toch vind ik het belangrijk dat je weet hoe die hormonen samenwerken.
De eerste keer
Eicellen worden al voor de geboorte aangemaakt in de eierstokken.
Je wordt geboren met ongeveer 1 miljoen eicellen. Vanaf dan sterven jaarlijks ongeveer 10.000 eitjes af. Tegen de puberteit blijven er nog zo’n 400.000 over.
En dan, op een dag… Ik denk dat iedere vrouw die eerste keer nog herinnert. Ik weet het alleszins nog goed: de eerste keer dat ik zelf ongesteld werd.
Ik vond het niet zo een heel leuke ervaring, maar wist gelukkig wel dat het eraan zat te komen. Mijn mama had me goed ingelicht (waarvoor ik heel dankbaar ben!!) Ik schrok me dus niet rot toen ik die eerste keer bloed opmerkte bij het afvegen. Ik had er ook niet echt veel last van , die eerste keer. Niet veel later lag ik elke maand doodziek in bed, maar dat is een ander verhaal…
Samenspel
Hoe het écht allemaal werkt, welke hormonen erbij betrokken zijn en wat er dan allemaal plaatsvindt in je lichaam, dat leerde ik pas jaren later. Maar ik vind het nog steeds zo fascinerend!
(A) De hypofyse stuurt een signaal naar de eierstokken: FSH of follikel stimulerend hormoon, het belangrijkste hormoon bij het stimuleren van de eierstokken. Follikels zijn de holtes in je eierstokken die gevuld zijn met vloeistof die een onontwikkelde eicel bevatten. (C) FSH stimuleert een aantal follikels om te ontwikkelen en het hormoon oestrogeen te produceren.
De eerste dag van je menstruatie staat het oestrogeengehalte het laagst en begint dan langzaamaan te stijgen terwijl de follikels groeien.
Één van de follikels zal dominant worden en de eicel zal groeien. Tegelijkertijd zal oestrogeen de baarmoederwand aanzetten om te groeien: dankzij het bloed en de voedingsstoffen die er tijdens deze dagen opgeslagen wordt, kan een bevruchte eicel er goed groeien. Daarnaast verandert onder invloed van het hoge oestrogeenlevel het baarmoederslijm tot een optimaal milieu om spermacellen te laten overleven.
De concentratie oestrogeen in het bloed stijgt tot een maximum (B) wat voor de hypofyse het signaal is om LH of het luteïniserend hormoon (A) af te geven. 1 korte hoge piek die ervoor zorgt dat in de eierstok het dominante follikel openbarst en de volgroeide eicel eruit wordt losgelaten in de eileider; de eisprong dus (C). Sommige vrouwen kunnen dit ook echt voelen en ervaren het als een pijnscheut. Maar de meeste vrouwen voelen er niets van. We zitten dan ergens rond dag 14 in de cyclus (D), maar dat is slechts een gemiddelde. Je kan dus gerust wat eerder of wat later ovuleren.
Wat er van het follikel achterblijft in de eierstok, produceert een nieuw hormoon: progesteron (B) en nog een beetje oestrogeen.
Progesteron zorgt ervoor dat de wand van de baarmoeder zich voorbereidt om een bevruchte eicel te laten innestelen. Veel vrouwen voelen zich door de progesteron niet zo lekker. Deze premenstruele spanning of PMS kunnen je een depressief gevoel geven, je kan sneller geïrriteerd raken, last hebben van een opgeblazen gevoel of gespannen borsten.
Bevruchting of niet?
Is er geen bevruchting van de eicel, dan zal het follikel volledig verschrompelen en de productie van oestrogeen en progesteron verminderen. Hierdoor wordt het baarmoederslijmvlies afgebroken. Dat is het begin van de menstruatie en tegelijkertijd het begin van een nieuwe cyclus. Er zullen dus ook weer enkele follikels beginnen te groeien.
Heeft er wel een bevruchting plaatsgevonden, dan zal die zich na een weekje in de baarmoederwand nestelen. Dat is voor je lichaam het teken om hcg of humaan choriongonadotrofine te beginnen produceren waardoor het lege achtergebleven follikel gewoon lekker verder oestrogeen én progesteron blijft produceren. De baarmoederwand blijft daardoor intact waardoor er geen menstruatie optreedt.
