Elke vrouw met PCOS zou haar bloedwaarden moeten kennen, dat is mijn mening althans. Je kan er heel wat PCOS gerelateerde gezondheidsproblemen mee voorkomen:
- diabetes type2
- hart- en vaatziekten
- ontstekingen
- leververvetting
Daarom raad ik al mijn cliënten aan om zelf een overzicht bij te houden van al de testen die ze laten doen. Zo hebben ze alle waarden bij elkaar en kunnen ze heel snel zien waar er problemen aan het ontstaan zijn voordat het de arts zal opvallen.
Wanneer je bijvoorbeeld opmerkt dat je HbA1c geleidelijk stijgt, zonder dat deze echt te hoog staat, is dat het signaal dat je cellen stilaan resistent worden aan de geproduceerde insuline. Je kan dan nog ruim op voorhand aanpassingen doen aan je eet- en levensstijl om het risico op diabetes type 2 te verminderen.
Want het is jouw gezondheid. En de verantwoordelijkheid over je gezondheid geef je niet zomaar af. Ook niet aan je huisarts. Blijf altijd zelf de touwtjes in handen houden! Je huisarts kan op pensioen gaan en dan komt er iemand nieuw in de plaats die misschien geen kaas heeft gegeten van PCOS. Of je komt in het ziekenhuis bij een andere arts terecht die jouw dossier niet volledig kent.
En krijg je de resultaten van je bloedtesten niet? Vraagt ze dan gewoon aan je arts. Je hebt er recht op. Maar zo’n bloedtest, daar staat nogal veel informatie op.
Hoe interpreteer je een bloedtest en welke waarden zijn belangrijk bij PCOS?
Hormonale waarden
Tijdens de diagnose van PCOS is het bepalen van de hormonale waarden belangrijk. Dan wordt er gekeken naar het testosterongehalte in het bloed, zowel het vrij testosteron als het totaal testosteron. Bij PCOS is dat meestal verhoogd.
DHEA-s is een androgeen, deze test detecteert hoeveel androgenen of mannelijk hormoon jouw lichaam produceert. DHEA-s wordt omgezet in testosteron. Maar de test kan ook gebruikt worden om bijnierproblemen uit te sluiten.
Ook LH en FSH, twee hormonen die betrokken zijn bij de menstruele cyclus worden best gemeten. De waarde van LH en FSH is afhankelijk van het moment binnen je cyclus. De verhouding tussen beiden is belangrijk. Normaal gezien is die verhouding 1 op 1, bij PCOS is dat meestal 2 op 1 of zelfs nog meer.
Daarnaast worden prolactine en TSH bepaald om een probleem van de hypofyse of de schildklier uit te sluiten.
Na de diagnose is het belangrijk om de gevolgen voor de gezondheid in het oog te houden. Aangezien de risico’s op diabetes type 2, hart- en vaatziekten en leververvetting hoger liggen voor iemand met PCOS, is een (half)jaarlijkse opvolging van deze paramaters geen overbodige luxe.
Bloedsuikerspiegel
De nuchtere insuline kan gebruikt worden om insulineresistentie te bepalen. Het kan alleenstaand of als onderdeel van de orale glucose tolerantietest gebruikt worden. Daarbij krijg je een hoeveelheid glucose (suiker) en wordt de insulineafgifte op verschillende tijdstippen gemeten. Het meten van insuline wordt niet standaard gedaan aangezien het bloedstaal dan onmiddellijk na de afname bevroren moet worden en dat is niet in elke dokterspraktijk mogelijk. Een waarde van 2.6-24.9 mU/l wordt als normaal beschouwd.
Ook de hoeveelheid nuchtere glucose in je bloed is een belangrijke waarde en voorspeller van het risico op diabetes type 2. Wanneer je meer dan 8u niets gegeten hebt, zou die hoeveelheid suiker in je bloed normaal gezien laag moeten zijn. Wanneer dat niet het geval is, dan wil dat zeggen dat de suiker van de vorige avond nog steeds rondzwerft in je bloedstroom. De aanwezige insuline heeft de suikers dus onvoldoende kunnen ‘opruimen’. Een normale waarde ligt lager dan 99 mg / dl.
De HbA1c waarde geeft een indicatie van de lange termijn bloedsuikerspiegel. Dankzij de bepaling van dit eiwit, wordt er een beeld verkregen van de voorbije 3 maanden. Ideaal ligt de HbA1c onder de 6%.
Je lever
Aangezien je lever alle medicatie moet verwerken en dus zowat de zuiveringsinstallatie van het lichaam is, is het belangrijk dat deze goed blijft werken. Het functioneren van de lever wordt nagegaan door de leverfunctietesten Verhoogde lever enzymenwaarden (AST, ALT en GGT) wijzen op beschadiging van de lever.
Je lever maakt daarnaast ook heel wat stoffen aan, zoals onder andere de transporteiwitten voor cholesterol: HDL en LDL, hij zet overtollige suikers om in triglyceriden en indien nodig ook weer terug.
- De triglyceriden zijn de vetten in je bloedstroom. Hoe meer suiker er in je bloed aanwezig is, hoe meer je lever deze omzet in vetten. De ideale hoeveelheid triglyceriden in je bloed ligt best niet hoger dan 150 mg/dl.
- totale cholesterol deze waarde geeft de totale hoeveelheid cholesterol weer in je lichaam. Cholesterol is een levensnoodzakelijke stof die de lever zelf aanmaakt. Toch kan er te veel cholesterol aangemaakt worden die dan in het lichaam voor problemen kan zorgen. De totale hoeveelheid van cholesterol in je bloed ligt best niet hoger dan 200mg / dl.
- HDL of high-density lipoproteïne is de zogenaamde ‘goede cholesterol’ en mag hoog zijn. Ideaal ligt deze boven de 45 mg / dl.
- LDL of low-density lipoporteïne is de zogenaamde ‘slechte’ cholesterol en ligt best onder de 115 mg / dl.
Hoe hoger de LDL en hoe lager de HDL, hoe meer risico op hartproblemen en hartinfarct.
Tot slot worden er in geval van ontstekingen in het lichaam stoffen geproduceerd door je lever. Ook die kan je best laten nakijken omdat deze een beeld kunnen geven van de gezondheid van onder andere je hart en spieren. De waarde voor hs-CRP of hooggevoelige C reactieve proteïnen ligt best niet hoger dan 3 mg/l.
De lever is dus een bezig bijtje dat je best goed verzorgt.
Vitaminen en mineralen
Vitamine D is een vetoplosbaar vitamine dat bij vrouwen met PCOS héél vaak te laag staat. Het is een heel belangrijk vitamine dat onder andere betrokken is bij de vruchtbaarheid. Een minimale hoeveelheid van 35ng/ml is hierbij de aanbeveling.
Vitamine B12 is een wateroplsobaar vitamine dat steeds meer aandacht krijgt. De ideale waarde ligt momenteel op 197 mg/l , maar er zijn voorstanders om deze waarde drastisch te verhogen.
Zink en magnesium zijn 2 mineralen die een belangrijke rol spelen in het verhaal van PCOS. Ook deze waarde laat je dus best geregeld nakijken. Voor magnesium bedraagt de ideale waarde minimaal 1.98 mmol/l en voor zink is dat 70-120 µg/dl.
